Διάσπαση Ελλειμματικής Προσοχής ή ανωριμότητα ;

Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine διαπίστωσε ότι τα παιδιά που έχουν γενέθλια τον Αύγουστο διαγιγνώσκονται με Διάσπαση Ελλειμματικής Προσοχής σε ποσοστό 34% υψηλότερο από ό,τι τα παιδιά που γεννιούνται ακόμη και ένα μήνα αργότερα.

Πως είναι δυνατόν όμως κάτι τέτοιο; Η εξήγηση είναι πολύ απλή.

Στα πιο πολλά κράτη η 1η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί η ημερομηνία που καθορίζει πότε μπορούν τα παιδιά να μπουν στο νηπιαγωγείο. Οι πεντάχρονοι που γεννήθηκαν πριν από την 1η Σεπτεμβρίου γίνονται δεκτοί, ενώ οι υπόλοιποι πρέπει να περιμένουν άλλον ένα χρόνο για να εγγραφούν.

Με αυτό τον τρόπο ένα παιδί που γεννιέται στις 20 Αυγούστου θα είναι μέχρι και 11 μήνες μικρότερο συγκριτικά με τους συμμαθητές του. Με σχεδόν έναν χρόνο ανάπτυξης λιγότερη τα μικρότερα παιδιά μπορεί να αποσπώνται ευκολότερα και να συμπεριφέρονται με τρόπους που συνδέονται με τη ΔΕΠΥ μόνο και μόνο επειδή είναι λιγότερο ώριμοι από τους συμμαθητές τους.

Επειδή η διάγνωση της ΔΕΠΥ σε μικρά παιδιά είναι σε μεγάλο βαθμό υποκειμενική, οι παρατηρήσεις γονέων και εκπαιδευτικών μπορεί να οδηγήσουν σε ερμηνεία της κατάλληλης συμπεριφοράς για την ηλικία του παιδιού και να αποφευχθεί η σύγχυση με τυχόν συμπτώματα της διαταραχής.

Σύμφωνα με όσα δήλωσαν στους New York Times οι καθηγητές του πανεπιστημίου του Harvard Anupam B. Jena  και Timothy Layton  τα ευρήματα αυτά αποκαλύπτουν πόσο υποκειμενική είναι η διάγνωση της ΔΕΠΥ. Σε μια δεδομένη τάξη, η ανυπαρξία συμπεριφοράς μεταξύ νεότερων παιδιών που γεννήθηκαν στο Αύγουστο μπορεί να αντικατοπτρίζει τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ και όχι τη σχετική ανυπαρξία που είναι βιολογικά καθορισμένη και αναμενόμενη μεταξύ των παιδιών με διαφορά στην ηλικία σχεδόν ενός έτους .Οι περιπτώσεις λανθασμένων  διαγνώσεων είναι πολλές και κάποιες φορές συνοδεύονται και από ιατρική θεραπεία η οποία έχει παρενέργειες. Στις  περιπτώσεις όπου η ΔΕΠΥ είναι σωστά διαγνωσμένη γνωρίζουμε ότι οι συμπεριφορικές και ιατρικές θεραπείες μπορούν να βελτιώσουν αισθητά τη συγκέντρωση και τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι παρενέργειες  των ιατρικών θεραπειών αντισταθμίζονται από τα σημαντικά οφέλη. Αυτή η μελέτη δεν είναι η μοναδική που καταλήγει σε αυτά τα συμπεράσματα ωστόσο, θεωρείται ισχυρότερη από προηγούμενη έρευνα λόγω του μεγάλου μεγέθους του δείγματος και του προσεκτικού σχεδιασμού της μελέτης.

Τέτοιες έρευνες είναι ένα καμπανάκι αφύπνισης για τους γονείς, τους γιατρούς, τους δασκάλους και τους αξιολογητές ότι σε μια αξιολόγηση ΔΕΠΥ πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ημερομηνία γέννησης του παιδιού ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες.

al.kalentzis@gmail.com

Eιδικός Παιδαγωγός

 (αποφοιτος του τμήματος ΦΠΨ τομέας ψυχολογίας)